Tính từ thời điểm bộ phim hài đầu tiên trên thế giới xuất hiện cho đến nay vẫn đang được ưu chuộng. Tại Việt Nam ở mọi lưa tuổi vì sự giải trí và thú vị từ nôi dung cho tới kịch bản với rất nhiều chủ đề đa dạng từ cuộc sống hằng ngày, chính trị, xã hội,…Phim hài Việt Nam cho đến nay vẫn là một trong những thể loại được yêu thích nhờ vào các yếu tố gây cười.
Phim hài là gì?
Phim hài là một thể loại phim có yếu tố gây hài là chính. Đây là thể loại phim đươc tạo ra và biên tập thêm vào các tình tiết gây cười là chính nhằm mang lại cảm giác giải trí cho người xem. Trong mỗi tình tiết điều có các yếu tố phóng đại, quá lố hoặc một số hiệu ứng âm thanh chèn vào nhằm kích thích, gây hứng thú cuốn hút người xem. Thông thường, những bộ phim hài thường sẽ có kết thúc hậu.
Lịch sử hình thành nên dòng phim hài
Phim hài có lịch sử hình thành rất lâu từ nước ngoài sau đó dần cải tiến và phát triển. Bộ phim hài đầu tiên bắt nguồn từ hài kịch cổ điển trong sân khấu. Vào thời đó, phim hài thường được diễn theo lối kịch câm chủ yếu diễn viên sẽ dùng hành động, hành ảnh để tạo ra tiếng cười cho khán giả. Mãi đến những năm sau này, phim hài được diễn chèn thêm âm thanh và giọng nói mới được thịnh hành. Kể từ lúc đó, phim hài có thêm âm thanh ngày càng được ưa chuộng và con người dần trở nên đầu tư hơn cho phim hài.
Bộ phim hài đầu tiên là L’Arroseur Arrosé (1895), được đạo diễn và sản xuất bởi nhà tiên phong điện ảnh Louis Lumière . Dài chưa đầy 60 giây, nó cho thấy một cậu bé đang chơi khăm người làm vườn. Các diễn viên hài được chú ý nhất trong kỷ nguyên phim câm (1895-1927) là Charlie Chaplin , Harold Lloyd và Buster Keaton.
Ngày nay, ngoài việc làm ra những bộ phim hài riêng lẽ chỉ tập trung vào một nhân vật như ngày trước. Việc lồng ghép các yếu tố hài hước, gây cười vào các bộ phim điện ảnh.
Đặc trưng của một bộ phim hài
Về con người:
Thông thường sẽ chỉ có 2 – 3 nhân vật xoay quanh câu chuyện, tập trung và tương tác với nhau nhằm tạo ra các tình huống, câu nói gây cười. Một vài nhân vật có thể được chuẩn bị trang phục đặc biệt, màu sắc rực rỡ.
Lối nói chuyện và văn phong cũng đơn giản và đời thường giống như trong cuộc sống hằng ngày hoàn toàn không gượng ép. Tuy nhiên điểm gây cười sẽ dựa vào yếu tố hết sức tự nhiên và bất ngờ.
Về nội dung:
- Qua các xung đột đời thường hoặc hiện tượng đặc biệt, lột tả sâu sắc các mối quan hệ xã hội – con người, qua đó khám phá chiều sâu đời sống.
- Bằng việc xây dựng kịch tính của tính cách và hoàn cảnh, xây dựng những câu chuyện có sức thu hút cao đối với khán giả đông đảo.
- Bằng phương tiện truyền tải là ngôn ngữ điện ảnh, hình tượng hóa và tái tạo súc tích những tình huống kịch tính, những mảng đời, những số phận và hoàn cảnh chứa đựng kịch tính. Qua đó lột tả tư tưởng – chủ đề cũng như những ý nghĩa xã hội – cuộc sống một cách có nghệ thuật.
- Thời lương của một bộ phim hài không quá cao từ 30p – 45p
Vì sao phim hài Việt Nam vẫn là xu hướng không đổi
Sau những tác phẩm hài như Thị trấn yên tĩnh, Thằng Bờm, Kén rể, Người cầu may, sau những Dịch cười, Tiền ơi, Ai chết cho người đẹp, Tết này ai đến xông nhà…, có thế nói thể loại phim hài đã tìm được vị trí của mình cạnh các thể loại khác trong điện ảnh Việt Nam. Nhưng rồi từ sau những phim ấy tới nay, phim hài điện ảnh đã ít xuất hiện, trong khi phim hài truyền hình, nhất là thể loại sitcom (hài tình huống) đã và đang thắng thế, do và nhờ những ưu việt riêng…
Trên thực tế, phim hài là một trong những thể loại phổ biến của phim truyện từ trước tới nay. Nó ra đời và phát triển dựa trên nhu cầu của khán giả luôn thích được cười vui, giải trí và suy ngẫm lại về chính bản thân mình. Qua tiếng cười, phim mang tới cho khán giả một vài bài học cảnh tỉnh hoặc góp phần bài trừ cái xấu, cái dở, cái bất hợp lý, lạc hậu, tiêu cực… đang cản ngăn cuộc sống đi lên.
Về kinh phí
Với một bộ phim hài thì không cần đâu tư quá nhiều về kỉ xảo hoành tráng quá nhiều chủ yếu dựa vào nội dung kịch bản và lồng ghép vào lời thoại âm thanh hài hước.
Điển hình cho một bộ phim có chi phí đầu tư cao nhưng doanh thu mang về thấp là Thiên Mệnh Anh Hùng. Bộ phim thuộc thể loại cổ trang đầu từ khá nhiều về trang phục, kỷ xảo công phu đẹp mặt, ngoài ra còn các gốc quay bối cảnh sao cho phù hợp.
Khác với những bộ phim truyền hình, phim hành động hay giả tưởng khác với mức kinh phí cao thì ngày nay việc sử dụng yếu tố hài hước làm thành bộ phim hài với mức chi phí thấp luôn là lựa chọn ưu tiên.
Vào những năm 2000 xuất hiện khá nhiều bộ phim hài và chiếu rạp như : khi đàn ông có bầu, võ lâm truyền kì, công chúa teen và ngũ hổ tướng,… với doanh thu mang về rất khả quan.
Khán giả yêu thích phim hài hơn
Tại Việt Nam, hầu hết các bộ phim được sản xuất ra đầu là phim hài hoặc có yếu tố hài hước. Với điều này, không phải là ngành công nghiệp sản xuất phim của Việt Nam không chịu cải tiến, phát triển, mà so với sự phát triển còn đòi hỏi nhu cầu của khán giả.
Trong tâm trí của khán giả Việt Nam ngày này, một bộ phim điện ảnh Việt Nam sản xuất ra sẽ có đến 80% các yếu tố hài hước. Mặc dù vậy, đây cũng luôn là thị hiếu của khán giả, với mong muốn tìm để cảm giác giải trí, thư giản hơn là cảm giác nghệ thuật hay kỷ xảo tại phim Việt Nam.
Tuy nhiên, không phải lúc nào phim hài cũng được khán giả yêu thích và đón nhận. Để làm ra một bộ phim còn phải xem xét về nội dung kịch bản có hợp lý chưa. Bỡi khán giả Việt ngày nay điều rất nhạy cảm với ngôn từ và câu nói.
Các tên tuổi hài là bảo chứng cho phòng vé
Tại Việt Nam, chỉ cần nghe đến những cái tên: Trấn Thành, Hoài Linh, Trường Giang, Việt Hương,… thì không cần biết là phim gì, thể loại như thế nào thì số lượng vé bán ra và doanh thu là nhiều vô kể. Bỡi lẽ, trong tâm trí khán giả đây là những cái tên quá quen thuộc trong showbiz Việt Nam. Sức hút của họ là vô cùng lớn vì thế chỉ cần nghe đến tên hay bộ phim sắp ra mắt thì sẽ kéo theo rất nhiều người quan tâm, chưa kể cả hiệu ứng đám đông.
Các dòng phim hài phổ biến hiện nay
Dòng phim hài có rất nhiều thể loại khác nhau, người ta thường có thể cải biên và lồng ghép yếu tố hài hước vào từng thể loại để hình thành một thể loại hài mới. Dưới đây là một số chủ đề về phim hài được yêu thích nhất hiện nay:
Phim hài hành động
Các bộ phim trong thể loại phụ này pha trộn những trò hề hài hước và hành động trong đó các ngôi sao kết hợp một lớp lót với cốt truyện ly kỳ và những pha nguy hiểm táo bạo.
Phim hài hành động là thể loại phim pha lẫn các yếu tố hồi hợp gây cấn bỡi hàng loạt màn rượt đuổi, đánh nhau nhưng pha vào đó là hài kịch. Một số phim hài hành động hot nhất hiện nay như: phim Hai Phượng với sự góp mặt của đả nữ Ngô Thanh Vân đảm nhân vai nhân vật chính hứa hẹn sẽ mang đến màn võ thuật hấp dẫn, Lật mặt 48h là một trong những bộ phim tâm đắc của Lý Hải,Long Ruồi kể về anh giang hồ Thái Hòa với vết sẹo lớn trên mặt,…
Hài phiêu lưu
Kể về cuộc hành trình , chuyến phiêu lưu của những con người, sự yêu thích và khám phá cái hay cái mới lạ từ đó rút ra được những bài học chân lý về cuộc sống.
Bộ phim hài phiếu lưu gắn liền với nhiều tuổi thơ của bao thế hệ chính là Cuộc Phiêu Lưu Của Hai Lúa. Bộ phim kể về nhân vật Hai Lúa với cuộc hành trình đầy thú vị nhưng cũng nhiều bất ngờ cùng hai người bạn già của mình là Ba Đời và Tư Ếch.
Ngoài ra, còn nhiều bộ phim có chủ đề tương tự như: nhóc siêu quậy, taxi, chàng ngốc phiêu lưu ký,…
Phim hài khoa học viễn tưởng
Đây là thể loại mang nhiều yếu tố tưởng tượng, yếu tố kì ảo và mang tính phi khoa học. Hầu hết thê loại này được lấy ý tưởng từ truyện tranh, ước mơ về thế giới tương lai, những điều không có thật như con người có thể bay, phép thuật để biến đổi, hồi sinh,…
Một số phim nói lên thể loại hài khoa học viễn tưởng như: Giải Cứu Thần Chết kể về vị thần chết trẻ tuổi mang trong mình sứ mệnh đến trần gian để ban nụ hôn cho một người và người đó sẽ chết, Em Là Bà Nội Của Anh về một người phụ nữ đã quá tuổi 60 nhưng sau một đem lại quay về với độ tuổi thanh xuân, Hoán Đổi một cô gái xinh đẹp phải hoán đổi thân xác với một bà già,…
Phim hài kinh dị
Hài kinh dị là sự kết hợp giữa hai yếu tố hài hước và dáng sợ trên cùng một bộ phim. Đây là thể loại phim mà không phải ai cũng có thể cam đảm để xem bỡi yếu tố kinh dị, bí ẩn và hồi hộp trên từng khung hình.
Một số bộ phim hài kinh dị tại Việt Nam đáng xem như: lật mặt nhà có khách, cô hầu gái, mười, bắt kim thang,…
Hài lãng mạn
Là thể loại có cốt truyện đơn giản kể về tình yêu, cuộc sống của những người đang yêu nhau. Vào những thế kỷ trước thể loại phim này còn mang nặng về vấn đề bạo lực, tình dục nhưng càng về sau bị cấm nên được giảm nhẹ tình tiết trở nên nhẹ nhàng hơn. Đồng thời, với một bộ phim hài lãng mạng không chỉ xoay quanh vấn đề tình cảm còn có các yếu tố hài hước, tạo sự chuyển biến, điểm nhấn cho bộ phim không quá phần tẻ nhạt.
Một số bộ phim hài lãng mạn tiêu biểu như sau: Cua Lại Vợ Bầu với sự tham gia góp mặt của nhiều cái tên đình đám như: Trấn Thành, Ninh Dương Lan Ngọc, Anh Tú, Mạc Văn Khoa,… bộ phim kể về hành trình tìm lại tình yêu của anh chàng ngờ nghệc đã vô tình bị đánh mất, Em Chưa 18 được xem là một “siêu phẩm” của màn ảnh Việt vì tạo được tiếng vang rất lớn khi công chiếu. Bộ phim kể về cô nữ sinh chưa đủ 18 tuổi Linh Đan (Kaity Nguyễn) vì muốn trả thù bạn trai cũ nên đã lập mưu “gài bẫy” anh chàng badboy Hoàng (Kiều Minh Tuấn). Cô nàng đã quay lại đoạn clip qua đêm của hai người để làm điều kiện ép Hoàng làm bạn trai của mình.
Một số bộ phim hài hot tại Việt Nam năm những năm gần đây
Nằm trong danh sách các phim đề cử cho thể loại phim được yêu thích nhất chính là phim hài. Trong những năm gần đây, Việt Nam đã cho ra mắt rất nhiều bộ phim có thể loại tương tự. Thị trường phim hài Việt Nam cũng đang dần được mở rộng và có thể sánh vai cùng phim nước ngoài. Một số bộ phim hot nhất những năm nay gồm:
Gái già lắm chiêu
Tiếp nối sự thành công của gái già lắm chiêu 1 và 2, lần này bộ phim còn có sự góp mặt của Kaity Nguyễn. Hứa hẹn sẽ là một trong những bộ phim sẽ được săn đón nhất.
Bố già
Bộ phim có sự góp mặt của Trấn Thành, Anh Đức, Tuấn Trần kể về sự hi sinh thầm lặng của người cha. Đồng thời đây cũng là hình tượng cho người cha nghèo ở tầng lớp bình dân ngày nay.
Lật mặt 48h
Lật Mặt là chuỗi series phim được phát sóng bởi ca sĩ Lý Hải tham gia diễn xuất và là đạo diễn chính. Mỗi tập của Lật Mặt là nội dung khác nhau và những nhân vật khác nhau. Song, những pha hành động gây cấn đến nghẹt thở sẽ khiến khán giả đứng ngồi không yên. Bên cạnh đó, nét diễn duyên dáng và hài hước sẽ phải lòng khán giả. Chuỗi series hứa hẹn rất “bánh cuốn” với khán giả đấy nhé!
Tiệc trăng máu
Bộ phim lấy từ kịch bản của nước ngoài kể về buổi tiệc tân gia và cuộc tụ hợp của các cặp đôi cùng nhau chơi một trò chơi thú vị và đằng sau đó là những bí mật, góc tối không ai biết được.
Về quê ăn tết
Về Quê Ăn Tết quy tụ nhiều diễn viên nổi tiếng như Ngô Thanh Vân, Hải Triều,… Nội dung phim kể về chuyến xe về quê ăn Tết của những người mưu sinh nơi xứ lạ quê người. Không chỉ là hành trình về quê, mà còn là sự trải lòng của các nhân vật vừa hài hước vừa cảm động. Bộ phim chiếm trọn tình cảm của khán giả bởi cốt chuyện sâu sắc và mỗi nhân vật đều thể hiện vai diễn trọn vẹn nhất.
Tóm lại, mặc dù thị trường phim Việt Nam, đặc biệt là phim hài Việt Nam vẫn còn mang xu hướng được nhiều khán giả yêu thích và mong đợi. Tuy nhiên, việc đổi mới và sáng tạo, đặc biệt là đầu tư nhiều hơn về kinh phi vẫn luôn là điều quan trọng nhất.