GDP được hiểu là một chỉ số quan trọng để đánh giá tổng quan về sự phát triển ổn định của một nền kinh tế. Đây là loại chỉ số được sử dụng rộng rãi ở hầu hết mọi quốc gia trên thế giới. Tuy nhiên, để nắm vững và hiểu hết được thế nào là GDP thì cần đòi hỏi trên nhiều phương diện khác nhau.
GDP là gì?
GDP là cụm từ viết tắt của Gross Domestic Product. GDP được hiểu là tổng sản phẩm quốc nội. Đây là một chỉ tiêu đề đo lường tổng giá trị của tất cả các loại hàng hóa dịch vụ cuối cùng cho một phạm vi lãnh thổ, quốc gia nào đó trong khoảng thời gian nhất định (thường là 6 tháng hoặc 1 năm).
Ý nghĩa của chỉ số GDP
GDP đóng vai trò quan trọng đối với nền kinh tế của mỗi vùng miền, khu vực và quốc gia. Cụ thể:
- Đây là thước đo để đánh giá tốc độ tăng trưởng nền kinh tế của một quốc gia về tất cả các sản phẩm, dịch vụ có liên quan đến quốc gia đó.
- GDP đầu người sẽ cho thấy được tốc độ tăng trưởng, kinh tế thu nhập của một cá nhân cũng như chất lượng cuộc sống của một người trên mõi quốc gia.
- Sự suy giảm về GDP sẽ cho thấy được sự sút, suy thoái về nền kinh tế, dịch vụ của một quốc gia như: lạm phát, thất nghiệp, tiền tệ mất giá,…
Ưu nhược điểm của GDP
Ưu điểm của GDP
- Nắm bắt được mức thu nhập tương đối cũng như chất lương cuộc sống của một cá nhân, từ đó hiểu rõ và đánh giá được chỉ số GDP của một quốc gia
- Là công cụ đo lường về tốc độ tăng trưởng, sự suy thoái, sản phẩm và dịch vụ hay biến động của một quốc gia để đưa ra giải pháp hợp lý
- Giúp cho các doanh nghiệp, nhà đâu tư có thể cân đo đong đếm, đưa ra lựa chọn phù hợp hơn cho việc đầu tư và phát triển hay là ngược lại
- Các nhà hoạch định chính sách, nhà kinh tế có thể phân tích các biến động, biến số như: tiền tệ, suy thoái về kinh tế, các kế hoạch và chi tiêu
- Dễ dàng đưa ra các chiến lược kinh tế, các kế hoạch, ngân sách hiện tại và tương lai, dự đoán và triển khai các kế hoạch trong từng thời kì
- Đo lường tổng sản phẩm, kinh tế của một quốc gia trong một kỳ cụ thể sau đó chia cho tổng số dân của quốc gia trong thời kỳ đó để xem xét mức độ lạm phát và tăng trưởng thực tế của sản phẩm, dịch vụ trong suốt thời kì.
Hạn chế của GDP
- Không thể do lường chính xát được sự phát triển của một quốc gia hay chất lượng cuộc sống của người dân ( chỉ nhấn mạnh về các sản phẩm, dịch vụ)
- Không đo lường được các hoạt động kinh tế nhỏ lẻ, phi chính thức như: các hộ kinh doanh nhỏ lẻ, kinh doanh theo quy mô gia đình, hoạt động tình nguyện, kinh doanh không có giấy tờ, chợ đen,…
- Chỉ phản ánh tương đối về chất lượng và mức sống của người dân
- Chỉ xét về sản phẩm, dịch vụ mà không thể xét đến mức độ hợp tác, chất lượng giữa các doanh nghiệp
So sánh chỉ số GDP và CPI
Giống nhau:
cả 2 chỉ số điều được dùng để đo lường kinh tế vĩ mô
Khác nhau:
GDP:
- Dùng để đo lường các sản phẩm, dịch vụ hàng hóa sau sản xuất
- Chỉ tính cho tất cả hàng hóa dịch vụ được sản xuất trong nước
- Có thể thay đổi được các chỉ số của giỏ hàng khi các thành phần của nó thay đổi
CIP:
- Do lường được hàng hóa dịch vụ được mua bỡi người tiêu dùng
- Tính được cho tất cả hàng hóa dịch vụ được mua bao gồm hàng nhập khẩu
- Các chỉ số là cố định, không thể thay đổi
Cách tính chỉ số GDP
Theo phương thức sản xuất:
GDP= Giá trị tăng thêm + Thuế nhập khẩu
Trong đó:
Giá trị tăng thêm của từng ngành kinh tế có thể bao gồm nhiều yếu tố như thu nhập người sản xuất, thuế sản xuất, tiền công, bảo hiểm, giá trị thặng dư, hay các khoản khấu hao tài sản.
Theo phương thức thu nhập:
GDP = W + R + I + Pr + Ti + De
Trong đó:
- W biểu thị tiền lương
- R biểu thị tiền thuê
- I biểu thị tiền lãi
- Pr biểu thị lợi nhuận
- Ti biểu thị các khoản thuế đánh vào dịch vụ, hàng hóa bán trên thị trường và trợ cấp của chính phủ cho sản xuất (thuế gián thu ròng).
- De biểu thị khấu hao tài sản cố định
Phương thức sử dụng cuối cùng:
GDP = C + I + G + NX
Trong đó:
- C biểu thị tổng giá trị chi tiêu cho sản phẩm và dịch vụ gia đình trong quốc gia
- I biểu thị tổng giá trị tiêu dùng của nhà đầu tư
- G biểu thị tổng giá trị chi tiêu của chính phủ
- NX biểu thị xuất khẩu ròng chỉ ra sự chênh lệch giữa xuất khẩu và nhập khẩu trong quốc gia đó
Những yếu tố ảnh hưởng đến GDP
Yếu tố dân số:
Đây là một yếu tố quan trọng, luôn gắn liền với GDP. Dân số là yếu tố quyết định về vất chất và tinh thần, nguồn cung cấp của cải vất chất hay một sản phẩm sản xuất. Đồng thời đây là yếu tố quan trọng cho việc tiêu thụ sản phẩm. Có thể dễ dàng tính được GDP bình quân đầu người trên một lãnh thổ nhất định.
Yếu tố lạm phát:
Là thuật ngữ chỉ sự tăng trưởng mức giá chung và liên tục theo thời gian. Từ đó khiến tiền tệ trên thị trường bị mấy giá trị. Nếu một quốc gia muốn phát triển nhanh cần điều tiết lại mức độ lạm phát
Yếu tố FDI:
FDI sự phản ánh mức độ đâu tư trực tiếp nước ngoài. Đây có thể là một hình như cá nhân, một tổ chức, tổ chức này với một tổ chức khác. Đây là nhân tố đóng vai trò quan trọng trong quá trình sản xuất gồm: tiền bạc, sản phẩm, vất chất, cơ sở hạ tầng,…
Câu hỏi thương gặp
GDP xanh là gì?
Đây là phần còn lại của GDP sau khi đã được khấu trừ một phần chi phí cần thiết. GDP xanh được dùng để phục hồi môi trường do hậu quả của quá trình sản xuất gây ra.
GDP và GNP khác nhau như thế nào?
- GDP là phương pháp chỉ tổng chỉ số sản phẩm, dịch vụ quốc nội. GNP chỉ tổng sản phẩm quốc dân kể kể trong lẫn ngoài nước.
- Đo lường tổng giá trị của tất cả các thành phần kinh tế lãnh thổ khoảng thời gian nhất định (thường là 6 tháng hoặc 1 năm).
Sự phát triển hay ổn định của một nền kinh tế về tất cả các sản phẩm, dịch vụ mà một quốc gia mang lại sẽ được thông qua bởi chỉ số GDP. Từ đó có thể dễ dàng đánh giá và kiểm sót một cách hiệu quả.